1941

16 – 30 Ağustos 1941: Doğu’da Nazi vahşeti Artıyor

16 Ağustos 1941 Japon bombardıman uçakları Çin Milliyetçilerinin hâkim olduğu Chungking’i harabeye dönüştürüyor.

Almanlar, Stalin’in oğlu Yakov’u SSCB’de yakaladıklarını açıkladılar. Nazi propagandası, “Stalin’in oğlu bile kendini kurtaramıyorsa boşuna kendinizi kurban etmeyin!

Stalin, Sovyet birliklerinin teslim olmasını kesinlikle yasaklayan Kızıl Ordu Emri 270’i veriyor: “Sovyet savaş esiri yok, sadece hainler var!”. Stalin: Teslim olmaya

Heavy clouds have brought a merciful end to week of heavy Japanese bombing in China- capital city of Chinese Nationalists, Chungking, is in ruins
Japon bombardıman uçakları Çin üzerinde uçuyor

çalışan Sovyet komutanları ya da komiserleri “yok edilmeleri gereken korkaklar ve felaketler” olarak tanımlıyor. Teslim olmak isteyeni vurulacak ve aileleri devlet yardımlarından mahrum kalacak! Stalin’in emirleri şu anda Almanların kuşattığı 100.000 Kızıl Ordu askerini ölüme mahkum ediyor. Ya boşuna ölene dek savaşacaklar ya da SSCB’ye ihanet ederek ‘hain’ olarak görülme bahasına teslim olacaklar.

Nazi makamları, SSCB’nin Alman işgali altındaki bölgelerinde bulunan tüm Yahudilerin giysilerinin üzerine her zaman sarı bir Davut Yıldızı takmaları gerektiğini açıkladı. Nazi otoritesi altındaki Yahudi Sovyet vatandaşlarının radyo veya arabaya sahip olmaları yasaklandı. Nazi işgali altındaki kasabalarda yeni inşa edilen Yahudi gettolarına yerleşmek için evlerini derhal terk etmek zorunda kaldı.

Japonya’nın yeni ‘Küle Dönüştürme Stratejisi’ Orta Çin şehirlerinde Kuomintang veya Komünist savaşçılara herhangi bir sığınak sağlayan sivil toplulukları tahrip etmekle kalmadı binlerce kişinin ölmesine sebep oldu.

17 Ağustos 1941 New York Times köşe yazarı Mollie Panter-Downes Londra’da uygulanan tiyecek tayını hakkında şunları söyledi: “Klasik İngiliz konuşma konuları ortadan kayboldu: Herkes sadece yemek hakkında konuşuyor.” Panter-Downes: “Normalde bir şeker parçasına dokunmayan güçlü adamlar bile artık hastalıklı bir tutkuyla sütlü çikolata fikrine kapıldılar.”

Komünist Parti yetkilileri çocukları ve eşlerini gizlice Moskova’dan tahliye ederken, Almanların şehre asla yaklaşmayacağını ilan ediyor.

Stalin issues Red Army Order 270, absolutely forbidding surrender by Soviet troops: "There are no Soviet prisoners of war, only traitors." Stalin: Soviet commanders or commissars attempting to surrender are "cowards & deserters [who] must be destroyed"- shoot them on sight, their families will be deprived of all state assistance. Stalin's orders condemn to death the 100,000s of Red Army troops currently encircled & trapped by Germans: either now in futile combat, or as traitors to the USSR when they surrender.
Kızıl Ordu Emri 270’e göre teslim olan Rus askerleri vatana ihanet etmiş sayılacak
18 Ağustos 1941 İngiltere, yeni Nazi karşıtı ittifakı güçlendirmek için ilk kez SSCB ile ticaret anlaşması yapmayı kabul etti. İngiltere, Sovyetlere 10 milyon £ kredi verdi, Churchill “iyi bir kredi riski” olduğunu iddia ediyor.

Nazi’nin ‘insanaltı’ (untermensch) dediği ırkları ortadan kaldırma çabalarını inceleyen SS başkanı Heinrich Himmler, Alman kontrolündeki SSCB’yi geziyor. Bir kurşuna dizme gösterisi izlemek istedi.

Himmler’in incelemesi için SS Einsatzgruppe B, Minsk’ten 100 Yahudiyi vurmak için seçti. Bunların arasında, Himmler genç bir sarışın çocuğu görür. Himmler: “Yahudi olduğuna emin misin?” Çocuk: “Evet.” “Aryan atalarınız yok mu?” “Yok hayır.” “O zaman yardım edemem, elimden geleni yaptım.” Hepsi vuruluyor.

Himmler’in komutanı Karl Wolff (sağda) SS şefine toplu çekimde eşlik ediyor: “Daha önce hiç ölü insanlar görmemişti. Açık mezarın kenarında durdu ve yüzünün ve ceketinin üzerine beyin sıçradı.” Himmler’in benzi soldu ve yaşadıklarını kaldırmakta zorlanıyor: Toplu katliamın acımasızlığı karşısında şok oldu. SS uygulayıcılarına daha az travmatik, daha “insancıl” imha yöntemleri hakkında araştırma emri verdi.[1]

Nazi authorities announce all Jews in German-occupied regions of the USSR must wear a yellow Star of David at all timesİngiltere hükümeti yetkilileri sessizce yeni “Hedef Raporu”nu görünce şok oldular: Keşif fotoğraflarının analizi, 3 İngiliz uçağından sadece 1 tanesinin gece baskınlarında bombalarını hedefin 5 mil uzağına düşürdüğünü gösteriyor.[2] Hava fotoğrafçılığı İngiliz bombalamasının inanılmaz derecede etkisiz olduğunu gösteriyor: ortalama olarak bir hedefe zarar vermek için 40 bombardıman uçağı gidiyor ama ve bu bombardıman uçakları yaklaşık 30 sivilin ölümüne neden oluyor.

19 Ağustos 1941 Alman casus Josef Jakobs, Londra Kulesi’ndeki kurşuna dizilerek idam edildi. Bir sandalyeye bağlanmıştı çünkü bir ayak bileğini İngiltere’ye paraşütle atlarken kırmıştı. Jakobs, İngiliz istihbaratının gelediğini bildiği gerçeğini gizlemek için gizli bir askeri mahkemede yargılandı: “Double Cross” sistemi, İngiltere’deki her Alman casusu ele geçirdi ve yanlış bilgi vermek için Berlin’e kullandı. Zekice sorgulama ile (hapis ya da infaz tehdidi altında), Abwehr casusları çifte ajan haline getirildi; Double Cross’un başkanı John Masterman: MI5 şimdi “aktif olarak Birleşik Krallık’taki Alman casusluk sistemini çalıştırıyor ve kontrol ediyor”.

Churchill, İngiltere’ye “muazzam ölçekte gaz savaşı” için hazırlık yapma emri verdi: Hardal gazı ve diğer kimyasal silahların

Soviet engineers have blasted a massive hole in the Dnieper Dam, biggest hydroelectric dam in Europe, to flood advancing German troops with millions of tons of water- & kill 1000s of unsuspecting civilians.
Stalin Dinyeper Barajı’nı yıktırıyor

üretimini, potansiyel Alman işgalinde kullanıma hazır hale getirmeyi en üst düzeye çıkardı.

Hitler, Sovyet başkentini hızlı bir şekilde ele geçirmek için doğrudan Moskova’da doğrudan bir Wehrmacht ilerlemesini veto etti. Komutanları, Napolyon’un ordusu tarafından kullanılan rotayı takip etme – ve yenilgisini tekrar etme – gibi bir batıl inancı olduğunu iddia ediyor.

20 Ağustos 1941 Nazilerin iktidara gelmesinden bu yana ilk kez Hitler, akıl hastalarını öldüren “Aktion T4” programını protesto eden öfkeli Almanların kalabalık protesto gösterilerine maruz kaldı. Aktion T4′ “ötanazisi” programına karşı çıkan muhalefet, ” Führer Alman halkını Gestapo’ya karşı savunmalı” diyen Munster Piskoposu Clemens von Galen tarafından yönetiliyor.

Sovyet mühendisleri, Avrupa’nın en büyük hidroelektrik barajı olan Dinyeper Barajı’nda, Alman birliklerini milyonlarca ton suya boğmak ve binlerce şüpheci sivili öldürmek için büyük bir delik açtılar. Nehir 30 metrelik dalgalar halinde aşağı iniyor: Dinyeper, 1000’lerce Alman askerinin yanı sıra Sovyet, asker ve sivilleri deboğuyor. NKVD’nin yıkım ekibi tarafından halka herhangi bir uyarı verilmedi.

Amerikalı gazeteci Hubert Knickerbocker: “Ruslar, Dniepropetrovsk’taki büyük barajı tahrip ettikleri için, Hitler’den önce dünyayı gerçekten vurmak istediklerini… çok az hayal edebileceğim bir direnme isteğimi” kanıtladı.

Dinyeper Barajı “Beş Yıllık Planın tüm büyük projeleri arasında en popüler olanıydı… Stalin’in onu yok etme emri, Ruslar için Roosevelt’in Panama Kanalı’nın imhasını emretmek için bizim için anlam ifade ettiğinden çok daha fazla duygusal anlam taşıyordu.

Fransa’da Nazi işgalcileri ve Fransız polis müttefikleri tarafından, Alman kontrolündeki demiryollarının toplu sabotajının intikamını almak üzere 50.000 kişi tutuklandı.

Alman General Halder: “Rus ordusunu hafife aldığımız çok açık. Kızıl Ordu’nun 200 tümeni olduğuna inandık. Şimdi 360 sayıyoruz.”

Luftwaffe fighter ace Adolf Galland (second from left), twice shot down in aerial combat by Douglas Bader, meets his RAF rival- they're chatting like old friends. Bader requests one test flight in a German Messerschmidt, to see if it's as good as a British fighter; Galland refuses: "You'd escape- & now that we've met, I don't want to have to shoot at you again."
Douglas Bader, Alman pilotlar ile
Legless, famous Royal Air Force fighter pilot Douglas Bader has been shot down by the Germans over France. He parachuted to safety- leaving his prosthetic legs trapped in the burning plane.
‘Bacaksız’ lakaplı RAF pilotu Douglas Bader

21 Ağustos 1941 SSCB’de Alman kayıpları hızla artıyor: Şaşırtıcı Mihver ilerlemelerine rağmen, işgalciler yaklaşık 200.000 zayiat verdi. Bir Alman subayı: “Bu sayıları dikkate aldığımızda ölümümüz bahasına kazanacağız”

‘Bacaksız’ (Legless) lakaplı, ünlü Kraliyet Hava Kuvvetleri savaş pilotu Douglas Bader, Almanlar tarafından Fransa üzerindeyken vuruldu. Protez bacaklarını yanan düzlemde hapsolmuş halde bırakarak güvenliği sağladı.

Luftwaffe savaşçısı ası Adolf Galland (soldan ikinci), iki kez Douglas Bader tarafından hava muharebesinde vuruldu. Sonunda Gallanda, RAF rakibi ile karşılaşıyor: Birlikte eski arkadaşlar gibi sohbet ediyorlar. Bader, Alman savaş uçaklarının İngilizlerinki gibi iyi olup olmadığını görmek için bir Alman Messerschmidt’de bir deneme uçuşu talep ediyorsa da Galland reddediyor: “Kaçarsın ve şimdi tanıştığımıza göre, sana tekrar ateş etmek istemiyorum”. Douglas Bader, Alman muhafızlarından İngiltere’ye bir mesaj göndermelerini istedi: “Oğullarıma ve karıma iyi olduğumu  bildirin, bana yedek bacaklarımı bulup, yeni bir pipo alın”

22 Ağustos 1941 Alman işgal makamlarının emriyle Fransız polisi 5000 Parisli Yahudiyi tutukladı. Paris’in Drancy banliyösünde yeni açılan toplama kampına gönderiliyorlar. Hitler, Goebbels’e “Rus savaşı sona erdiğinde, Berlin Yahudilerini sınır dışı edebilirim; burada hala 70.000 parazitin bulunması skandaldır” sözünü veriyor.

Fransız Komünistler, Nazilerin protestocuları öldürmesine misilleme olarak Paris Metrosu’nda bir Alman deniz subayı olan Alfons Moser’e ateş etti. Fransa, Alman işgalcilere “acımasız misilleme” sözü verdi.

23 Ağustos 1941 Naziler, tutuklu olan Fransızların hepsinin rehin olduğunu açıkladı. Alman işgaline daha fazla direnç olursa 50 tanesi vurulacak ve cesetleri Place de la Concorde’de sergilenecek.

Mihver orduları artık SSCB’nin 300 mil derinliğinde: Sovyet generalleri, Leningrad ve Kiev şehirlerinin her ikisinin de “korkunç bir tehlike altında” olduğunu itiraf ediyor. New York Times Gazetesi yeni harita yayınlıyor.

Rus cephesinin 300 mil gerisinde, 2 ay önce Kızıl Ordu’nun sınır savunması olan Molotof Hattı’nın yıkık kalelerinde şimdi çocuklar oynuyor. Alman işgali altındaki SSCB’de mahkumların infaz edilmesi tüm hızıyla devam ediyor: Bir SS tümeni, Sovyet savaş esirlerinin tamamını tanımlanmamış Rus “vahşetleri” için misilleme ile vuruyor.

Alman asker Eric Stahl’ın tümeni şu an 4000 mahkûmu vuruyor: “Tercümanımız onlara kaderlerini anlattığında çok az aranıyorlardı. Bu adamlar son dakikalarını ne kadar garip kullandılar: çoğu hüzünle son sigaralarını içerken, bir tanesi parkasının son katını özenle katladı.”

SSCB’nin “ikinci kenti” Leningrad, yakınındaki Wehrmacht ve Finlandiya güçleri tarafından vurulurken Kızıl Ordu 10.000’lerce sivil tarafından çılgınca takviye ediliyor. Leningrad’ın komutanı Mareşal Voroshilov, Sovyet sivillerine “son hendek savunması” için hazır olma çağrısında bulundu: Kadınlar, kocalarınıza cesaret verin!

Kraliyet Hava Kuvvetleri, yakalanan pilot Douglas Bader için yedek bir çift yapay bacağı paraşütle attı. RAF, bir İngiliz uçağının Luftwaffe havaalanına inmesine izin vermek ve bacakları teslim etmek için bir Alman teklifini reddetti ve bombalama çalışması sırasında düşürdü.

Leningrad is being frantically fortified by Red Army & 10,000s of conscripted civilians, as Wehrmacht & Finnish forces near the USSR's "second city
Leningrad, 1941

24 Ağustos 1941 Alman hükümeti, “Kış Savaşı” terimini ilk kez, SSCB’de daha önce “Eylül ayına kadar zafer” ilan edildiği halde bu ifadeyi resmi olarak terk ederek,

Deep into Russia the Axis Armies fight their way
Rusya’nın derinliklerinde Mihver Orduları savaşıyor. NY Times Haritası

kullanmaya başladı. Kış savaşı SSCB’de belirmeye başladığında, New York Times’ta keskin manşetler atıldı: “Rusya’nın kışı her zaman çok soğuk.”

İran, “Nazi yanlısı” olduğunu iddia eden ve Alman askeri ve ekonomik danışmanlarının kovulmasını talep eden İngiltere ve SSCB tarafından “askeri müdahale” ile tehdit ediliyor. İngiliz ve Kızıl Ordu birlikleri İran’ın sınırlarına saldırıyor: Anglo-Sovyet ittifakı İran petrollerini ve İngiliz sömürgelerini SSCB’ye bağlayan bir tren yolu izleyerek ilerliyor.

25 Ağustos 1941 Ukrayna’nın Bila Tserkva kentinde, Wehrmacht subayı Albay Helmuth Groscurth, ebeveynlerini vuran SS cinayet ekipleri tarafından çatı katında kilitli kalan 90 genç Yahudi çocuğun hayatını kurtarmaya çalışıyor. Çığlıklar ve ağlamalardan rahatsız Alman askerleri tarafından uyarılan Groscurth çocukları ziyaret etti: En büyüğü 6 yaşında olan çocuklar 3 gün boyunca aç ve susuz bırakılarak ölmeye zorlandı. Groscurth Nazi hiyerarşisine meydan okuyarak, Yahudi çocukların hayatlarını kurtarmaya çalıştı. SS’ler tarafından tehdit edilme, üstlerince kınanma tehlikesine karşın, çocukların en azından hızlı bir şekilde vurulmalarını ve acı çekmelerinin engelenmesini istiyor.

İran işgal ediliyor: Britanya İmparatorluğu ve Kızıl Ordu birlikleri İran sınırlarını batıdan, kuzeyden ve güneyden geçerek Nazi müttefik hükümetini düşürmek için ülkeye girdi. İngiltere ve SSCB, Alman yanlısı iddiaları nedeniyle İran Kralı Rıza Şah’ı görevden almayı hedefliyor. Şah şimdi işgalcileri yavaşlatmak için generallerine yol ve köprüleri yıkma emirlerini reddediyor. İran Şahı Rıza Şah, ABD’nin İran’ın işgalini durdurması için müdahale etmesini rica ediyor: “Tarafsız bir Pasifik ülkesi” olan Cumhurbaşkanı Roosevelt’e telgraf gönderiyor. Son 10 yılda özenle modernize edilen İran donanmasının çoğu, İngiliz savaş gemileri tarafından daha limandan ayrılamadan yok edildi: İran’ın deniz kuvvetleri komutanı Amiral Gholamali Bayandor görev sırasında öldü.

26 Ağustos 1941 Tahran da dahil olmak üzere beş İran şehri, Anglo-Sovyet işgalciler tarafından sürpriz bir saldırı sonucu bombalandı; yüzlerce kişi öldü. Kraliyet Hava Kuvvetleri uçakları broşürler atarak İngilizlerin İran’ı “olası Nazi işgalinden” kurtarmak istediğini iddiasını halka anlatmaya çalıştı.

İngiliz hükümeti Nazileri “Doğu Avrupa’da metodik olarak binlerce kişiyi acımasızca imha eden kasaplar olarak suçluyor, yapılanların Moğol istilasından bu yana

British, Canadian & Norwegian commandos have captured the German-occupied island of Spitsbergen, high in the Arctic Circle. Raiders are blowing up Spitsbergen's coal mines, weather station & port; Allied troops order all Norwegian locals to evacuate via warship, to ruin the island's value to the Germans.
Spitsbergen adasında ele geçirilen Alman askerler

emsalsiz olduğu söyleniyor. İngilizlerin Nazi katliamlarını kınamalarında Yahudi halkının toplu cinayetinden bahsedilmiyor, ancak İngiltere Enigma kodlu SS raporlarını kırdığı için yüzbinlerce Yahudi’nin öldürüldüğünü biliyor.

İngiliz, Kanadalı ve Norveçli komandolar Kuzey Kutup Dairesi’ndeki Alman işgal altındaki Spitsbergen adasını ele geçirdi. Müttefik akıncıları Spitsbergen kömür madenlerini, meteoroloji istasyonu ve limanı havaya uçuruyor. Müttefik birlikler, tüm Norveçlilerin adadan savaş gemisi yoluyla tahliye edilmesini, adanın Almanlar için değerli her şeyin mahvedilmesini emretti.

Eşi görülmemiş bir Alman muhalefetinden sonra Hitler, Nazi’nin Reich hastanelerinde akıl hastaları için gizli “ötenazi” programına son verilmesini emretti.

27 Ağustos 1941 İran Ordusu’nun İngiltere-SSCB istilasına karşı direnci hızla dağılıyor: İranlıların sayısı az, modern tankları ve uçakları da az olduğundan, İranlılar çok yönlü istilalara karşı koyabilecek durumda değil. İşgalci Kızıl Ordu’yla karşı karşıya olan İranlı General Qaderi, askerleri tarafından terk edildi.

Iranian Army's resistance to UK-USSR invasion is quickly crumbling- outnumbered, short on modern tanks & planes, the Iranians can't resist the multi-pronged invasion
İran’ın İngiltere-SSCB güçlerince istilası haritası, 1941

Vichy Fransız bakanı ve coşkulu Nazi işbirlikçisi Pierre Laval, bir Fransız Komünist tarafından vurulduysa da mermi kalbine çok yakın geçtiği için kurtulabildi. Faşist ve Yahudi karşıtı Laval, “Fransa’daki en nefret edilen adam” unvanını salıyor. Diyor ki: “Bir hükümet bir sosis gibidir; içinde biraz pislik kokusu istersiniz ama çok fazla değil.”

28 Ağustos 1941 Amerikan petrolünün Japonya’ya ihracatı yasaklandı. Japon hükümeti, ABD’nin Vladivostok kenti üzerinden SSCB’ye yakıt gönderen ABD’li tankerlerin “hakaretine” çok kızıyor. Japon gazeteleri “ekonomik korsanlık” ve “kuşatma” eylemleri nedeniyle ABD ve İngiltere’ye şiddetle saldırıyorlar: Pasifik’teki Anglo-Amerikan askeri üsleri “savaş nedeni” sayılacak.

Sovyetlerin işgal ettiği Estonya’nın Tallinn Limanı, şimdi öldürmek üzere hareket eden Wehrmacht-Alman birlikleri tarafından kesildi ve etrafı sarıldı. Kızıl Ordu’nun tek umudu deniz yoluyla tahliye edilmek. 30 bin Kızıl Ordu askeri, 10.000 kadar Sovyet sivil ve Estonya’nın eski hükümeti de dahil olmak üzere yüzlerce “değerli mahkûm” Tallinn’den kaçmak için 200 gemide toplanıyor.

29 Ağustos 1941 Kızıl Deniz Kuvvetleri tahliyesinde 2 sorun var: Tallinn’in etrafındaki sular yüzlerce Alman mayınıyla doluyor. Ayrıca Kriegsmarine savaş gemileri limanı abluka altına alıyor.

Ukrayna’nın Kamianets-Podilskyi kentinde, SS Einsatzgruppen 23.600 Yahudi erkek, kadın ve çocuğu topladı ve bombalamak için şehir dışındaki kraterlere doğru yürümeye zorladı. SS, 23.000 kişiye çırılçıplak soyunmasını ve bomba kraterinin kenarında durmasını emrediyor, ardından onları makineli tüfekle taranıyorlar. Birçoğu, Nazi müttefiki Macaristan tarafından doğuya sürülen ve Sovyet sınırına sürülen Macar Yahudileri şimdi evsiz ve aç durumda olmalarına karşın Alman işgalciler için sıkıntı kaynağı olarak görülüyorlar. Mermilerden kurtulanlar yukarıdan düşen cesetlerin ağırlığından boğuluyor. Doğu Avrupa’daki ilk büyük Alman Yahudi sivil katliamı gerçekleşiyor. Alman komutan Bach-Zelewski, SS’den adamları için daha az acımasız ölüm yöntemlerini keşfetmesini istiyor: “Onları nevrotik veya vahşileştiriyoruz!”

İran’ın askeri liderleri, cesur direniş direnişlerine rağmen, İngiliz ve Sovyet işgalcilerle bir ateşkes istediler, İranlılar sayıca azlar dahası etrafı kuşatılmış durumda.

Sovyet Donanması’nın Tallinn’i tahliye etmesi, mayınlar ve Alman topçuları tarafından batırılmış düzinelerce gemiyle felakete dönüşüyor. Yavaş hareket eden nakliye gemileri Almanlar tarafından batırıldığı için, Sovyet savaş gemileri, kendilerini kurtarmak için çaresiz bir şekilde, konvoydan vazgeçti.

Soviet Navy's evacuation of Tallinn is turning into a disaster- dozens of ships sunk by mines & German artillery.
Sovyet Donanması’nın Tallinn’i tahliye etmesi

30 Ağustos 1941 Donanma askeri öğrencisi Fyodor Yeryomenko’nun destroyeri battı: “Suda binlerce insan var, hepsi bağırıyor.”

Hitler, Mussolini, Himmler ve Ribbentrop da dahil olmak üzere en iyi Alman ve İtalyan yetkililer, bir uçakta Ukrayna cephesini geziyorlarken Mussolini uçağın kontrolünü ele almayı istiyor. Şok olan Hitler hiçbir şey demiyor, bu yüzden Il Duce uçağı bir saatliğine uçuruyor. İtalyan büyükelçisi Filippo Anfuso: “Eminim şaka, Hitler tarafından beğenilmedi. Sovyetlerin ellerine düşmek istememesi bir yana Almanlar bir İtalyan yüzünden ölmek istemiyorlardı.[3]

İran’ın kuzeyden ve doğudan ayrı işgallerinden sonra, müttefik Kızıl Ordu ve İngiliz Hintli askerleri bir araya geliyor.

After separate invasions of Iran from north & east, allied Red Army & British Indian troops meet each other
Kızıl Ordu ve İngiliz Hintli askerleri İran’da buluşuyor, 1941

Amerikan Harper’s dergisinde Dorothy Thompson, ABD’nin Faşist’lerce ele geçirmesinde kimin iş birliği yapabileceğini soruuyor: “Kim Nazilere Gidiyor?”[4] Thompson: “Nazik, iyi, mutlu, centilmen, güvenli insanlar asla Nazi’lerle olmazlar… Ama sinirli ve küçük düşürülmüş entelektüel, zengin ve korkmuş spekülatör, şımarık oğul, emek tiranı… hepsi bir krizde Nazi’lerle olabilir.”

Notlar

[1] http://holocaustresearchproject.org/einsatz/himmlerinminsk.html

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Butt_Report

[3] https://www.airspacemag.com/history-of-flight/despots-aloft-8139864/

[4] https://harpers.org/archive/1941/08/who-goes-nazi/